Chứng khoán là gì? Thị trường chứng khoán là gì?
Bạn đang muốn bắt đầu đầu tư trên thị trường chứng khoán tuy nhiên không biết bắt đầu từ đâu. Hãy cùng Faviz tìm hiểu sơ lược về chứng khoán và 4 bước chuẩn bị cần thiết để có thể đầu tư chứng khoán hiệu quả nhé! Đầu tiên, hãy bắt đầu với câu hỏi:
Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là 1 bằng chứng thể hiện phần vốn mà bạn góp vào tài sản của một công ty dưới nhiều hình thức (chứng chỉ, bút toán ghi sổ hay dữ liệu điện tử).
Tình huống thực tế về chứng khoán
Anh An đang có một công ty nông nghiệp tên An Toàn, công ty này sở hữu 1 mảnh vườn (tài sản doanh nghiệp) chuyên cung cấp cây ăn trái. Một hôm, An nhận thấy cơ hội phát triển kinh doanh khi quan sát được những mảnh đất xung quanh của bác hàng xóm đã bỏ trống mấy tháng nay. Sau khi tìm hiểu, bạn biết được chủ đất (bác hàng xóm) có ý định lên Sài Gòn đô hội sống cùng con cháu nên muốn nhượng lại với giá tốt hơn thị trường cho người quen.
Thế là An bắt tay lập ngay kế hoạch mở rộng quy mô kinh doanh của mình. Bản kế hoạch đã vẽ ra đầy đủ, An mới nhận ra là mình thiếu vốn để có thể xoay sở kinh doanh trong thời gian sắp tới (do đặc thù ngành trồng trọt phải đợi rất lâu để ra được sản phẩm cuối, thêm vào đó, số tiền để mua hết những mảnh đất của bác hàng xóm kia cũng khá lớn).
Lúc này, với bản kế hoạch trong tay, An đi kêu gọi mọi người đầu tư chung để mở rộng quy mô kinh doanh. Sau đó, An cũng tìm được người đầu tư cho dự án của mình. Tuy nhiên, họ có kèm thêm một số điều kiện như sau:
- An phải công khai báo cáo kết quả kinh doanh (báo cáo tài chính) công ty của An cho đến khi người đó vào vốn và hàng năm (thậm chí hàng quý) sau khi họ vào vốn.
- Người đó sẽ được đồng sở hữu công ty của An ở một mức giá trị doanh nghiệp cùng tỉ lệ phần trăm sở hữu thống nhất giữa 2 bên. (Ví dụ: giá trị doanh nghiệp được An và người đó thống nhất sau khi đã tính tổng giá trị các mảnh vườn là 2 tỷ và họ góp vào hỗ trợ bạn 500 triệu thì họ sẽ sở hữu 25% công ty An Toàn).
- Sau 1 thời gian đầu tư, họ được quyền rút vốn ra khỏi dự án bằng việc bán lại hoặc tiếp tục giữ phần sở hữu công ty đó theo giá thị trường (dựa vào kết quả kinh doanh của những mảnh vườn vào thời điểm bán).
Khi đã thống nhất các điều kiện, 2 người ký với nhau Hợp đồng góp vốn xem như bằng chứng rằng họ đã đầu tư vào công ty của A. Trong trường hợp này, bản hợp đồng đó, được gọi là chứng khoán với loại hình là cổ phiếu và khoản sở hữu 25% đó được gọi là cổ phần.
Đã biết được chứng khoán là gì, nhà đầu tư cần chuẩn bị những gì để có thể tham gia thị trường chứng khoán và cách đầu tư chứng khoán hiệu quả. Tuy nhiên, đầu tiên hãy tìm hiểu về thị trường chứng khoán.
Thị trường chứng khoán là gì?
Trong tình huống giả định trên, An đã thành công trong việc thuyết phục 1 nhà đầu tư vào công ty của mình. Tuy nhiên, quá trình phát triển doanh nghiệp bạn sẽ không ngừng lại ở đó, nó càng lúc càng phát triển và công ty An Toàn ngày càng cần nhiều vốn góp vào hơn.
Đến một thời gian, An cần một số tiền cực kỳ lớn mà không một nhà đầu tư cá nhân hay quỹ đầu tư nào có thể hỗ trợ An thêm nguồn vốn được nữa. Lúc này, An phải đưa công ty mình lên 1 cộng đồng mà ở đó, chứng khoán công ty An Toàn sẽ được chia nhỏ thành nhiều phần với giá trị tương đương và được xác định phụ thuộc vào những điều kiện giống như bạn đã thương lượng với nhà đầu tư đầu tiên.
Đồng thời, chứng khoán công ty An Toàn sẽ phải cạnh tranh với các chứng khoán từ những công ty khác (có thể cùng ngành hoặc trái ngành nên tại cộng đồng này họ thêm điều kiện ngành nghề để định giá chứng khoán công ty An Toàn tại thời điểm họ đầu tư vào).
Do có sự trao đổi hàng hóa qua lại và cạnh tranh giữa các mặt hàng nên cộng đồng này được cho là 1 thị trường và mặt hàng trao đổi trên thị trường này là chứng khoán nên ta gọi cộng đồng đó là thị trường chứng khoán.
Vậy trên cộng đồng rộng lớn như vậy, làm sao để An có thể tìm được 1 nền tảng phù hợp và đáng tin cậy để có thể đưa thông tin về sản phẩm của công ty mình (ở đây là cổ phiếu) đến với những nhà đầu tư? Đó là lý do mà sàn giao dịch chứng khoán ra đời.
Sàn giao dịch chứng khoán là gì?
Như đã nêu ở trên, sàn giao dịch chứng khoán là 1 nền tảng giúp kết nối giữa bên mua là những nhà đầu tư chứng khoán và bên bán là các công ty muốn đưa chứng khoán của mình đến tay các nhà đầu tư (hành động này gọi là niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán).
Chức năng của sàn giao dịch chứng khoán
Tại sàn giao dịch chứng khoán, chứng khoán của công ty như công ty của An sẽ được chuyển đổi thành các mã tương đương (thường đặt tên là mã chứng khoán hoặc mã cổ phiếu và là tên viết tắt của doanh nghiệp như: HPG - Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát) và được định giá trị phù hợp với các điều kiện đã nói ở mục thị trường chứng khoán.
Trên sàn giao dịch chứng khoán, công ty An Toàn có quyền chào bán nhiều loại hình của chứng khoán mình như: cổ phiếu, trái phiếu, phái sinh,... Mã của loại hình chứng khoán sẽ được đặt theo mã cổ phiếu của chứng khoán đó (ví dụ: một số mã trái phiếu của Tập đoàn Đất xanh có mã cổ phiếu là DXG: DXG202002 và DXG202005)
Tìm hiểu thêm về các chức năng khác của sàn giao dịch chứng khoán như: bảo vệ nhà đầu tư chứng khoán, tạo tính thanh khoản, hỗ trợ giao dịch minh bạch và an toàn,... qua Khóa học Nhập môn Chứng khoán của Faviz.
3 sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam
Hiện tại ở thị trường Việt Nam, công ty có thể niêm yết trên 3 sàn giao dịch chứng khoán là:
- Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (Ho Chi Minh City Stock Exchange - HOSE)
- Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (Ha Noi Stock Exchange - HNX)
- Sàn giao dịch Upcom (Unlisted Public Company Market)
Mỗi sàn giao dịch chứng khoán đều có những điều kiện khác nhau cho các công ty muốn niêm yết lên nó. Tìm hiểu thêm về các sàn giao dịch điều kiện niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán tại Việt Nam qua Khóa học Nhập môn Chứng khoán của Faviz.
Bây giờ, nhà đầu tư đã biết tường tận về chứng khoán và cách vận hành của thị trường chứng khoán thông qua các sàn giao dịch chứng khoán. Câu hỏi tiếp theo về sự chuẩn bị khi tham gia thị trường chứng khoán sẽ được chúng tôi giải đáp qua bài viết
Công ty chứng khoán là gì?
Bạn đã biết về các sàn giao dịch chứng khoán trên thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế thì bạn không thể bắt đầu đầu tư nếu không có cho mình một tài khoản chứng khoán.
Vậy thì ai hoặc tổ chức nào có thể giúp tôi mở được tài khoản chứng khoán?
Câu trả lời là những công ty chứng khoán.
Việc mở tài khoản chứng khoán có mất phí hay không?
Trong giao dịch đầu tư tồn tại rất nhiều loại phí và thuế dành cho công ty chứng khoán cũng như sở giao dịch chứng khoán.
Vậy để mở một tài khoản chứng khoán có mất phí hay không? Câu trả lời là không, hiện nay tại các công ty chứng khoán đều có hỗ trợ mở tài khoản trực tiếp hoặc trực tuyến miễn phí chỉ với những thao tác đơn giản.
Quý nhà đầu tư chỉ cần liên hệ với công ty hoặc nhấn vào link đăng ký online thì sẽ được bộ phận môi giới hoặc những hướng dẫn tận tình từng bước để tạo riêng cho mình một tài khoản chứng khoán mà không mất bất kỳ phí gì. Vì vậy, để giải đáp thắc mắc mở tài khoản chứng khoán cần bao nhiêu tiền thì câu trả lời là việc mở tài khoản giao dịch chứng khoán là hoàn toàn miễn phí.
Hy vọng với những kiến thức trên, nhà đầu tư F0 đã có thể phần nào hình dung được cách vận hành của thị trường chứng khoán. Mọi thắc mắc và nhu cầu tư vấn về chứng khoán, nhà đầu tư hãy liên hệ:
Hotline: 0903 00 36 72
Email: faviz.vn@gmail.com
Adress: FAviz Building, số 26 đường số 12, P. Tân Phú, Quận 7, Tp.HCM
